Heinrich Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki
Sztukę polską w XIX wieku kształtowała w dużej mierze sytuacja polityczna kraju podzielonego między trzech zaborców: Rosję, Prusy i Austrię. Wielu artystów z Janem Matejką na czele czuło wówczas, że ich misją jest upamiętnianie narodowego dziedzictwa – stąd popularność tematów czerpanych bezpośrednio z rodzimej historii. Pod koniec stulecia do głosu zaczęły dochodzić jednak bardziej zróżnicowane tendencje artystyczne, które określić można wspólnym mianem modernizmu.
Przez długi czas w dziewiętnastowiecznej sztuce polskiej dominowały romantyzm, historyzm i realizm. Ich przedstawicielami były silne osobowości artystyczne, m.in. Piotr Michałowski, Jan Matejko, Juliusz Kossak. Ze względu na znajdowanie się kraju pod zaborami, wielu malarzy dzięki tematyce swoich dzieł pragnęło patriotycznie pomagać w zachowaniu polskiej tożsamości. Dzieła te obejmowały szczególne dla kraju momenty historyczne, rodzime krajobrazy czy obyczaje. Dopiero w ostatnim dziesięcioleciu XIX w.
