Heinrich Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki
Megality, czyli wielkie kamienne kręgi, z których najsłynniejszy to Stonehenge, są najbardziej imponującym wytworem kultury neolitu. Powstało wiele teorii dotyczących ich powstania i funkcji. Niewątpliwie ich powstanie nie byłoby możliwe bez odpowiedniej organizacji tworzących je ludzi i bez dysponowania niezbędnymi umiejętnościami technicznymi. Obie te kwestie wynikają z przełomowych zmian, które dokonały się w dziejach ludzkości przed pojawieniem się megalitów.
Najstarsze dzieła sztuki pojawiły się na obszarze Europy i Azji w okresie środkowego i młodszego paleolitu (40.000-8.000 lat p.n.e.). W tym czasie budziła się twórcza aktywność homo sapiens, je celem zaś była konsolidacja społeczności, utrwalenie więzi, a także rozbudowa systemu zbiorowych wyobrażeń, przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
"Wracałem z Lascaux tą samą drogą, jaką przybyłem.
Mimo że spojrzałem, jak to się mówi, w przepaść historii,
nie miałem wcale uczucia, że wracam z innego świata.
Nigdy jeszcze nie utwierdziłem się mocniej w kojącej pewności:
jestem obywatelem Ziemi, dziedzicem nie tylko Greków i Rzymian,
ale prawie nieskończoności."
Zbigniew Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, 2004
