Kiedy jedno pokolenie obstaje przy tezie, że świat można pojąć wyłącznie rozumowo, kolejne pokolenie stara się obalić takie przekonanie. Dotychczasowy racjonalizm i empiryzm zastępuje irracjonalizmem i subiektywizmem. Podobnie stało się w wieku XIX. Dlatego panowanie w sztuce realizmu, a następnie impresjonizmu, dążących do obiektywnego oddawania zewnętrznej rzeczywistości, przerwał symbolizm. Symboliści skupili się na rzeczywistości wewnętrznej, duchowej i na zjawiskach wywiedzionych z fantazji. Jednak nadal przedstawiali je w manierze realistycznej.