Dekada od połowy lat czterdziestych do połowy pięćdziesiątych w Polsce to czas niezwykle ważnych przeobrażeń w polskiej kulturze. Polscy twórcy czuli potrzebę zrewidowania formy artystycznej z doświadczeniami wojny i klęski postępu, który doprowadził do rozwoju przemysłu wojennego. Dla wielu twórców ważnym środkiem wyrazu stanu ducha po wojnie było czerpanie z osiągnięć języka awangardy. Inni twórcy, którzy entuzjastycznie podeszli do propagandy nowego państwa, szukali nadziei w socjalizmie oraz nowej sztuce otwartej na masy i odpowiadającej na potrzeby społeczeństwa.

W 1948 roku, na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, Andrzej Wróblewski pokazał Obraz na temat okropności wojennych, znany także jako Ryby bez głów. Było to z pewnością płótno najmocniejsze tak pod względem formy, jak i wyrazu, spośród zaprezentowanych wówczas prac, z których większość operowała językiem abstrakcji. Andrzej Wajda wspomina, że twórczość Wróblewskiego nie cieszyła się zainteresowaniem współczesnych mu krytyków.