Muzeum Narodowe, Kraków, Polska

Kościuszko na koniu

Pod koniec XIX wieku w Europie zapanowała moda na panoramiczne malowidła, wielkoformatowe obrazy, które poprzez sposób prezentacji i rozmiary można było oglądać niemal jak film. To porównanie jest o tyle właściwe, że niedługo później nastąpiła epoka kina. Takiej rozrywki oczekiwali ludzie schyłku XIX wieku i przed galeriami sztuki w Niemczech, Francji, czy Anglii ustawiały się kolejki, by obejrzeć historie na płótnach wzbogacone dodatkowymi elementami uzupełniającymi scenę, porzuconą bronią, wysypaną ziemią.

Somosierra

Gęsta śnieżnobiała mgła ścieliła się sennie na skaliste zbocza wąwozu. Pośród leniwie przesuwających się jasnych obłoczków raz po raz wyrastały ciemne sylwety poszarpanych głazów i stromych pagórków. Kropelki porannej rosy oblepiły skąpo rosnącą tu i ówdzie rdzawo-zielną roślinność. Nad górską krainą zaległa drzemiąca cisza. Był 30 listopada 1808 roku. W mlecznej poświacie dało się dostrzec majaczące sylwetki pnących się mozolnie ku górze postaci. Szli ostrożnie, niemalże po omacku wsłuchując się w przestrzeń przed sobą. Uważnie badali każdy kolejny odcinek kamienistej drogi.

Tryptyk św. Marii Magdaleny z Moszczenicy Niżnej koło Starego Sącza - schemat poliptyku

Powstały około 1480 roku Tryptyk świętej Marii Magdaleny z Moszczenicy Niżnej koło Starego Sącza jest dziełem, które do naszych czasów dotrwało w bardzo dobrym stanie zachowania, przez co może służyć jako modelowy przykład malowanej nastawy ołtarzowej. Przez termin „nastawa ołtarzowa” rozumiemy rodzaj dekoracji ołtarza w kościele.