Heinrich Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki
Znajdujący się przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, autorstwa Bertela Thorvaldsena, jest dziełem o wyjątkowo burzliwej historii. Zbiórkę funduszy potrzebnych do jego powstania rozpoczęto w 1814 roku, niedługo po bohaterskiej śmierci księcia w nurtach Elstery w trakcie tzw. „bitwy narodów”, która miała miejsce pod Lipskiem 16-19 października 1813 roku.
W dziejach sztuki europejskiej niewiele było rzeźb o charakterze portretowym, wzbudzających tyle zainteresowania co Paulina Borghese jako Wenus Antonio Canovy. Zamówiona w 1804 roku przez księcia Camillo Borghese przedstawia jego młodą, wtedy dwudziestoczteroletnią żonę, Paulinę, siostrę cesarza Napoleona Bonaparte. Wykonanie dzieła zajęło Canovie, czołowemu rzeźbiarzowi doby klasycyzmu, cztery lata.
Stanisław August Poniatowski jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej historii. Dla wielu wyjątkowo nieudolny władca, a często wręcz zdrajca, współodpowiedzialny za rozbiory, dla innych niedoceniony mąż stanu, starający się zapobiec utracie niepodległości, dbający jednocześnie o kulturę, sztukę oraz oświatę. Nie wnikając w spory na temat politycznych wyborów czy postaw ostatniego króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów należy stwierdzić, że ponad wszelką wątpliwość przyszło mu panować w naprawdę trudnych czasach.
